mikra: Αυγούστου 2010

Οι Jefferson Airplane ιδρύθηκαν στα 1965, αντέγραψαν τους Byrds στα 1966, τους Doors στα 1967 και από το 1969 και μετά, αντέγραψαν τους εαυτούς τους. Εντάξει αστειεύομαι.

Αστειεύομαι αλλά τώρα, απογοητεύω τους "μισητούς εχθρούς" τους, που ξαφνικά πίστεψαν ότι βρήκαν έναν συμπαραστάτη. Βέβαια, σε κάθε αστείο, υπάρχει μία δόση αλήθειας και οι Airplane έπειτα από μερικά αριστουργηματικά albums, έχασαν -από το 1969 και μετά- το ενδιαφέρον και μαζί μ’ αυτό, έχασαν και την καλή τους φήμη.

Δεν είχαν ποτέ έναν βιρτουόζο κιθαρίστα (παρ’ όλο που ο Kaukonen ήταν πολύ καλός) και τα τζαμαρίσματά τους, ήταν συχνά ανώφελα. Τα τραγούδια τους ήταν ένα εξερευνητικό "σκοτεινό" ταξίδι διά μέσου παντός είδους ψυχεδέλειας και η φήμη τους οφείλεται περισσότερο στο image, και στο lifestyle τους, παρά στην ίδια τους τη μουσική. Σε αντίθεση με τους Doors, δεν καθιερώθηκαν ποτέ έξω από τις ΗΠΑ σαν cult μπάντα κι αυτό γιατί τα τραγούδια τους ήταν αναφορά στα πεπραγμένα της εποχής τους και σήμερα ακούγονται "ληγμένα". Ο Jim Morrison από την άλλη μεριά, μπορεί να ακολουθούσε το δικό του προσωπικό όραμα, αλλά τα τραγούδια του ήταν όντως κάτι διαφορετικό και δεν ξέρω εάν ο Marty Balin και η Grace Slick ενδιαφέρθηκαν πραγματικά για την τέχνη.

Δεν θέλω να πω, πως ότι έκαναν το έκαναν για τα λεφτά, αλλά μάλλον δεν το έκαναν ούτε και από αγάπη για τη μουσική. Η φιλοσοφία τους άλλωστε, που αποτελούσε μοντέλο για τους αθώους hippies, ήταν εντελώς πρωτόγονη. Για λίγα χρόνια- ήταν σπουδαία μπάντα. Έχασα το ενδιαφέρον μου όταν μετονομάστηκαν σε Jefferson Starship, γιατί αυτό δείχνει προβλήματα, δείχνει έλλειψη έμπνευσης, δείχνει επιτακτική ανάγκη για ανανέωση και προσαρμογή στα νέα δεδομένα κλπ.

Λατρεύω τη φωνή της Grace Slick και πιστεύω ότι ήταν η πιο σπουδαία φωνή της δεκαετίας του 60. Θα μου πείτε πως ήταν η Janis Joplin και δεν θα διαφωνήσω, αλλά θα συμπληρώσω ότι η Janis ήταν ένα special γεγονός από αυτά που δεν παρουσιάζονται συχνά στην καθημερινότητά μας γι’ αυτό και δεν τη βάζω μέσα στη "σειρά" για να τη βαθμολογήσω ως καλύτερη, πολύ καλή, καλή κλπ. Ήταν εντελώς άλλο πράγμα. H Grace παντρεύτηκε τον Gerald Slick, αργότερα τον Skip Johnson και τελικά, απέκτησε μία κόρη από τον Paul Kantner. Ο Casady επίσης, ήταν πολύ σπουδαίος μπασίστας. Ο πιο σπουδαίος μέσα στη δεκαετία του 60.

*** Lineup:
Marty Balin: (30 Ιανουαρίου 1942, Κιθάρα, Φωνή)
Paul Kantner: (12 Μαρτίου 1942, Κιθάρα, Φωνή)
Jorma Kaukonen: (23 Δεκεμβρίου 1940, Κιθάρα, Φωνή)
Bob Harvey: (Μπάσο)
Skip Spence: (Τύμπανα)
Signe Anderson: (Φωνή)

*** Ανακατατάξεις:
1965: - Harvey, + Jack Casady: (13 Απριλίου 1944, Μπάσο)
1966: - Anderson, - Spence, + Grace Slick (Grace Barnett Wing, 30 Οκτωβρίου 1939, Φωνή), + Spencer Dryden (7 Απριλίου 1943, Τύμπανα)
1970: - Dryden, + Joey Covington (Τύμπανα)
1971: - Balin
1972: - Covington, - Kaukonen, - Casady, + John Barbata (Τύμπανα), + Papa John Creach (28 Μαΐου 1917, Βιολί), + David Freiberg (Μπάσο)
1974: Μετονομάζονται αρχικά σε Jefferson Starship και μετά σε σκέτο Starship. Από τη δισκογραφία των Airplane, παραθέτω τα albums:

*** Δισκογραφία: (Λίστα)
1966: Jefferson Airplane Takes Off
1967: Surrealistic Pillow
1967: After Bathing At Baxter's
1968: Live At The Fillmore East
1968: Crown Of Creation
1969: Bless Its Pointed Little Head
1969: Volunteers
1971: Bark
1972: Long John Silver
1974: Early Flight

*** Albums:

** Takes Off (Το Επαναστατικό, 1966)

* Tracks: 1) Blues From An Airplane, 2) Let Me In, 3) Bringing Me Down, 4) It's No Secret, 5) Tobacco Road, 6) Come Up The Years, 7) Run Around, 8) Let's Get Together, 9) Don't Slip Away, 10) Chauffeur Blues, 11) And I Like It.

Οι Airplane "απογειώνονται", το album είναι καλό, αλλά δεν είναι μυστικό το ότι για να διεισδύσεις χρειάζεσαι λίγο χρόνο. Δεν είναι Led Zep, δεν είναι Doors, πλησιάζουν πολύ κοντά στους Byrds και η διαφορά είναι ότι οι Airplane είναι πολύ πιο "σκοτεινοί". Ο ήχος τους για το 1966 είναι κάτι καινούργιο και ο κυρίως υπεύθυνος γι’ αυτό, είναι ο Jack Casady με το μπάσο του.

Ανοίγουν με το 'Blues From An Airplane' του Balin που είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα για τον κλασικό ήχο των Airplane. Ο Balin που σπάνια ασχολείται με την τραγουδοποιία, συνεργάζεται εδώ στα περισσότερα τραγούδια. Το 'It's No Secret' είναι πολύ όμορφο. Το 'Let Me In', είναι γρήγορο, ρομαντικό και σκοτεινό. Το 'Bringing Me Down' συναγωνίζεται με το 'Blues From An Airplane' και το 'Come Up The Years' είναι κι αυτό πολύ καλό. Το 'Run Around' δεν εντυπωσιάζει, το 'Don't Slip Away' έχει πολύ καλό ρεφρέν και το καλύτερο από όλα είναι το 'And I Like It'. Με στιχάκια σαν τα 'love one another people', 'keep your hands off me, it's my life' & 'let's get together people, love one another right now' λατρεύτηκε από τους hippies που το κίνημά τους δεν έχει ξεσπάσει ακόμα για τα καλά.

Η Signe Anderson κάνει πολύ καλό debut τραγούδισμα (αλλά ταυτόχρονα και finale) στο 'Chauffeur Blues'. Δεν ξέρω γιατί παραιτήθηκε αμέσως μετά από αυτό το album. Ίσως δεν μπορούσε να συνυπάρξει με την Slick η οποία –εδώ που τα λέμε- πέρα από το τραγούδισμα με την πραγματικά σπουδαία της φωνή, δεν έκανε τίποτα μέσα στη μπάντα. Δεν έγραφε –τουλάχιστον με κάποια συχνότητα- τραγούδια , στα περισσότερα κομμάτια δεν τραγουδούσε καθόλου και επίσης δεν έπαιζε κανένα όργανο. Πάντοτε όμως θα αναφέρεται το όνομά της, σε αντίθεση με την Signe η οποία ξεχάστηκε.

* Σχόλιο: Πολύ καλό το δισκάκι αυτό. Είναι σα να παίρνετε τους Byrds και να προσθέτετε πολύ, μα πάρα πολύ σκοτεινιά.

** Surrealistic Pillow (Το Καλύτερο, 1967)

* Tracks: 1) She Has Funny Cars, 2) Somebody To Love, 3) My Best Friend, 4) Today, 5) Comin' Back To Me, 6) 3/5 Of A Mile In 10 Seconds, 7) D.C.B.A.-25, 8) How Do You Feel, 9) Embryonic Journey, 10) White Rabbit, 11) Plastic Fantastic Lover.

Και το πρώτο album με την Grace Slick. "Δυστυχώς" όμως, αφού τα περισσότερα κομμάτια τα γράφει –ακόμα- ο Balin ο οποίος δεν κάνει τίποτα άλλο εκτός από το να τραγουδάει, η Grace δεν προβάλλεται όπως θα έπρεπε, ή όπως θα τη θέλαμε ή όπως θα της άξιζε. Παρ’ όλα αυτά, τραγουδάει δύο από τα πιο σπουδαία κομμάτια στην ιστορία της Αμερικάνικης μουσικής, Το 'Somebody To Love' που το έγραψε ο πρώτος σύζυγός της, ο Gerald Slick και το 'White Rabbit' που το έγραψε η ίδια. Κανένα από τα υπόλοιπα δεν πλησιάζει αυτά τα δύο αριστουργήματα, αλλά όλα είναι πάρα πολύ καλά. Το '3/5 Of A Mile In 10 Seconds' και το "θυμωμένο" 'Plastic Fantastic Lover', συνδυάζουν την 'Airplane formula' και σε "ιντριγκάρουν". Ο Jorma παίρνει το lead vocal μαζί με τις κιθάρες του, ο Casady παίζει σπουδαίο μπάσο, όλα είναι στη θέση τους και αποδεικνύουν ότι οι Airplane ήξεραν –όταν ήθελαν- τον τρόπο για να ροκάρουν. Στα 'She Has Funny Cars' & 'My Best Friend', φτάνουν στα άκρα, "γαυγίζουν" αλλά δεν τα ξεπερνούν και δεν δαγκώνουν. Το δίχως άλλο, είναι γοητευτικότατοι. Μου αρέσει πολύ το 'Comin' Back To Me' του Balin με το σπουδαίο τραγούδισμα της Grace, το 'Today' και το 'How Do You Feel'. Αυτά που "χωλαίνουν" είναι το 'Embryonic Journey' του Kaukonen που ευτυχώς δεν ξεπερνάει τα δύο λεπτά και το α-μελωδικό 'D.C.B.A.-25' που είναι το χειρότερο από όλα και είναι του Kantner. Στους fans όμως των Airplane ίσως να αρέσει.

* Σχόλιο: Εάν πρόκειται να πάρετε μόνο ένα album των Jefferson Airplane, προτιμήστε ένα greatest hits. Εάν όμως πρόκειται να μην ασχοληθείτε καθόλου μαζί τους, πάρτε το Surrealistic Pillow. Είναι ένα album σοβαρό, συμπαγές και ψυχεδελικό. Έγινε το πιο σπουδαίο album όλων των εποχών για τους hippies και το flower power. Τα τραγούδια του, είναι τραγούδια για την ψυχή και όχι για το σώμα. Δυστυχώς όμως, οι Airplane δεν πλησίασαν ποτέ ξανά σε κάτι τέτοιο.

** After Bathing At Baxter's (1967)

* Tracks: 1) The Ballad Of You And Me And Poonell, 2) A Small Package Of Value Will Come To You Shortly, 3) Young Girl Sunday Blues, 4) Martha, 5) Wild Tyme (H), 6) The Last Wall Of The Castle, 7) Rejoyce, 8) Watch Her Ride, 9) Spare Chaynge, 10) Two Heads, 11) Won't You Try, 12) Saturday Afternoon.

Εάν το Surrealistic Pillow ήταν για τη μπάντα το αντίστοιχο Sergeant Pepper, αυτό είναι το αντίστοιχο Winds Of Change και ενώ η τεράστια επιτυχία του Pillow τους ανέβασε στο βάθρο του leader για ολόκληρο το κίνημα του American acid rock και τους έκανε superstars, το Baxter's δεν στάθηκε στο ίδιο επίπεδο. Τζαμάρουν a la Grateful Dead και η μουσική είναι ελάχιστη. Μπορεί ο Kaukonen να παίζει σπουδαία με ψυχεδελικά χρώματα κιθάρα και ο Casady σπουδαίο μπάσο στο 'Spare Chaynge', αλλά γιατί θα πρέπει να μου αρέσει και να με "τρελαίνει" το εν λόγω εννέα λεπτών τζαμάρισμα; Δεν είναι οι Cream με τίποτα –το ορκίζομαι- αλλά δεν ξέρω εάν αυτό το γνωρίζουν και οι ίδιοι. Στο Baxter's, ο Kantner παίρνει τα ηνία από τον Balin, αλλά τα τραγούδια του δεν έχουν ενδιαφέρον. Εξαίρεση αποτελεί το 'Won't You Try/Saturday Afternoon', γιατί είναι με μεγάλη διαφορά το καλύτερο από όλα τα υπόλοιπα που δεν είναι τίποτα άλλο από "σκιές" αυτού του τραγουδιού. Το 'Wild Tyme (H)' μοιάζει ασυμπλήρωτο, το 'Young Girl Sunday Blues' άστοχο, το 'Ballad Of You And Me And Poonell' βίαιο το 'Martha' αποδεικνύει περίτρανα ότι τα τραγούδια του Balin ήταν πολύ καλύτερα και το 'Small Package Of Values' μιμείται τους Stones στο 'Sing This All Together (See What Happens)'. Οι Airplane αποτυγχάνουν εκεί που επιτυγχάνουν οι Stones ακριβώς επειδή τα τραγούδια των Stones είχαν έναν μουσικό σκελετό. Είχαν μία βάση για να "πατάνε" και ευτυχώς που το 'Small Package' είναι μικρότερο από δύο λεπτά. Στο 'Last Wall Of The Castle' ο Kaukonen κάνει το καλύτερο σολάρισμα του δίσκου και η Grace τραγουδάει υπέροχα το 'Two Heads' που είναι μία επανάληψη του 'White Rabbit', αλλά στο 'Rejoyce' πειραματίζεται στιχουργικά a la Dylan και είναι φυσικό να μην τα καταφέρνει, γιατί όπως και να το κάνουμε, η Grace δεν είναι ο Dylan. Μας το παίζει Boslick ή Gracelan δηλαδή;

* Σχόλιο: Τα δύο προηγούμενα albums που έκαναν ήταν πολύ καλύτερα από αυτό που είναι σχεδόν καταστροφικό. Λέω "σχεδόν" επειδή περιέχει δύο-τρεις καλές στιγμές.

** Crown Of Creation (Το Πεμπτουσιακό, 1968)

* Tracks: 1) Lather, 2) In Time, 3) Triad, 4) Star Track, 5) Share A Little Joke, 6) Chushingura, 7) If You Feel, 8) Crown Of Creation, 9) Ice Cream Phoenix, 10) Greasy Heart, 11) The House At Pooneil Corners.

Αυτό είναι εντελώς διαφορετικό από όλα τους τα προηγούμενα και ευτυχώς, δεν έχει καμία σχέση με το Baxter's. Τα προηγούμενα ήταν "σκοτεινά", αλλά αυτό είναι "φοβιστικό" και κάνει intro ήδη με τη φωτογραφία του εξωφύλλου που δείχνει τη μπάντα να φλέγεται μέσα σε ένα ατομικό μανιτάρι. Είμαστε στα 1968, οι Stones δεν έχουν ακόμα βγει με το επίσης "φοβιστικό" 'Gimmie Shelter', αλλά η σκιά του φόβου για το μέλλον της ανθρωπότητας υπάρχει στην ατμόσφαιρα και ο κόσμος εναποθέτει τις ελπίδες του στη μουσική. Εξακολουθεί να πιστεύει ότι η ανθρωπότητα θα σωθεί από την καταστροφή με την αγάπη και τη μουσική και οι Airplane παίρνοντας το μήνυμα, ηχογραφούν το Crown Of Creation που θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί σαν ο πιο "φοβιστικός" δίσκος που ηχογραφήθηκε ποτέ σ’ αυτόν τον πλανήτη.

Η Grace καβάλα στο πολεμικό της άλογο "θυμώνει" και "οργίζεται" με τα εξαιρετικά 'Lather' & 'Greasy Heart' κάνοντας επίδειξη κορυφαίου τραγουδίσματος. Τραγουδάει επίσης το 'Triad' του Crosby που απέρριψαν οι Byrds και ηχογράφησαν οι CSN. Στο Crown εμφανίζεται σαν τραγουδοποιός ο Kaukonen με το 'Star Track' που είναι ένα καρμπόν από παλιό blues αλλά είναι καλό, και το ψυχεδελικό 'Ice Cream Phoenix' στο οποίο η Grace κάνει άλλο ένα δυναμικό και σπουδαίο τραγούδισμα.

Οι Kantner & Balin συνεργάζονται συνθετικά στο 'House At Poonell Corners', το οποίο είναι ένα χαοτικό τζαμάρισμα και δείχνει μάλλον την επιτακτική τους ανάγκη για έμπνευση. Αλλά και στα υπόλοιπα τραγούδια που συνεργάζονται, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα και αυτό δημιουργεί ερωτήματα. Ενώ στα δύο πρώτα albums έγραψαν εξαιρετικά τραγούδια, τι έπαθαν τώρα και δεν μπορούν να "σταυρώσουν" νότα; Ο Dryden κάνει ένα collage ηλεκτρονικών ήχων στο ενός λεπτού 'Chushingura', αλλά το κομμάτι ήταν ήδη "ληγμένο" πριν καν ηχογραφηθεί. Οι Pink Floyd μας έχουν ήδη παραδώσει ανάλογα και καλύτερα πράγματα από τα 1967.

* Σχόλιο: Είναι το τελευταίο καλό album που έκαναν.

** Bless Its Pointed Little Head (1969)

* Tracks: 1) Clergy, 2) 3/5s Of A Mile In Ten Seconds, 3) Somebody To Love, 4) Fat Angel, 5) Rock Me Baby, 6) The Other Side Of This Life, 7) It's No Secret, 8) Plastic Fantastic Lover, 9) Turn Out The Lights, 10) Bear Melt.

Είναι το ένα από τα δύο live albums των Airplane στα 60’s. Το ηχογράφησαν στα τέλη του 1968 και αποδεικνύουν ότι όσο μπορούν επάνω στη σκηνή να ξεσηκώνουν τον κόσμο, άλλο τόσο μπορούν να τον κάνουν και να βαριέται να τους ακούει. Υπάρχουν κομμάτια εδώ που δεν βρίσκονται σε κανένα album των Airplane, αλλά σε album των Hot Tuna, που δεν ήταν τίποτα άλλο παρά το ….υποκατάστημά τους σαν "blues-rock band".

Οι Airplane ήταν πολύ καλή μπάντα στα live, αλλά όταν τραγουδούσαν όλοι μαζί (Balin, Slick, Kantner & Jorma) διέκρινες μία …κακοφωνία και αυτό για να μη σε ενοχλεί, θα έπρεπε να το συνηθίσεις.

Η Grace αποδίδει εντυπωσιακά το 'Somebody To Love', αλλά και η μπάντα είναι εξαιρετική με τους Casady & Kaukonen να είναι η κεντρική ατραξιόν. Γιατί όμως αποφασίζουν ξαφνικά να κάνουν tribute στον Donovan με το "Fat Angel"? Τι το ήθελαν; Το original μπορεί να ήταν υπέροχο, αλλά εδώ δεν ακούγεται. Ο Kaukonen μάλιστα, είναι σα να παίζει άλλο κομμάτι. Πέρα από όλα αυτά, τίποτα δεν συγκρίνεται με το πολύ κακό 'Bear Melt' που κλείνει και είναι υπεύθυνο για την περιφρόνηση που μπορεί να δείχνει μία μερίδα του κοινού για τους Airplane. Ασύνδετες μουσικές φράσεις και ανάμεσά τους η Grace να ξεφουρνίζει ένα σωρό ανοησίες. Το 'Bear Melt' είναι χειρότερο ακόμα και από το χειρότερο υλικό του Baxter's.

* Σχόλιο: Οι Airplane σε όλη τους τη χαοτική δόξα. Μην επιτρέψετε όμως στο κακό κορίτσι που λέγεται Grace, να σας χαλάσει την ημέρα με το 'Bear Melt'. Σκεφθείτε θετικά και θα βρείτε ενδιαφέρον στο pop και στο blues υλικό.

** Volunteers (Το Χειρότερο, 1969)

* Tracks: 1) We Can Be Together, 2) Good Shepherd, 3) The Farm, 4) Hey Fredrick, 5) Turn My Life Down, 6) Wooden Ships, 7) Eskimo Blue Day, 8) A Song For All Seasons, 9) Meadowlands, 10) Volunteers.

Εδώ συμβαίνουν δύο καινούργια πράγματα για τη μπάντα που αποδεικνύονται εγκληματικά για την πορεία τους. Πρώτον, ο Marty Balin μισο-συμμετέχει και δεύτερον, αποφασίζουν από "βασιλιάδες" του acid rock να μεταλλαχθούν σε leaders του στρατευμένου πολιτικού τραγουδιού διαμαρτυρίας.

Το 'We Can Be Together' του Kantner που είναι διάσημο για το στιχάκι 'up against the wall, motherfucker', είναι πρωτόγονα μελωδικό, είναι προσποιητό και αυτό κάνει τα πράγματα χειρότερα. Το ομότιτλο υποφέρει και αυτό από μελωδία, αλλά είναι καλύτερο επειδή είναι μικρότερο. Το ίδιο πράγμα μπορείς να το πεις και για ολόκληρο το album που πραγματικά δεν προσφέρει τίποτα απολύτως, παρά μόνο χαμένες ώρες από τη ζωή του ακροατή του. Οι Slick, Kantner, Kaukonen & Dryden, φαίνεται να συναγωνίζονται για το βραβείο του 'Χειρότερου Τραγουδοποιού της Μπάντας' και μάλιστα με επιδόσεις ….αξιόλογες!!! Είναι γνωστό ότι ο Kantner θυσιάζει τη μελωδία για τη 'δύναμη της στιγμής', αλλά τα κομμάτια του εδώ, ανήκουν μάλλον στην κατηγορία των drug songs με ανόητα στιχουργήματα όπως το 'Farm'. Η Grace πού είναι; Το οχτάλεπτό της 'Hey Fredrick' αποδίδεται κακόφωνα και καταλήγει σε ένα μακροσκελές τζαμάρισμα που θα σου αρέσει μόνο αν είσαι ο πρόεδρος των απανταχού φανατικών της μπάντας. Η συνεργασία της με τον Kantner στο 'Eskimo Blue Day' είναι ακόμα χειρότερη. Ο Kaukonen από την άλλη μεριά που θα μπορούσε να σώσει ίσως κάτι, δεν καταφέρνει τίποτα. Το 'Turn My Life Down' είναι ένας κυκεώνας με χαοτικό –όπως όλα- τραγούδισμα, το 'Meadowlands' παραπέμπει σε Ρωσικό folk. Ο Dryden εμφανίζεται με το country 'Song For All Seasons' που είναι αναμάσημα των Byrds και τελικά δεν είναι κρίμα που το καλύτερο τραγούδι του δίσκου, δεν είναι δικό τους; Είναι το "Wooden Ships" των CSN.

Το Volunteers έκανε τεράστια επιτυχία στην Αμερική, επειδή οι Airplane είχαν μετασχηματιστεί σε εθνικό σύμβολο για τους Αμερικάνους και ο λόγος είναι απλός. Οι Airplane ήταν πάντοτε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και κυρίως όπου υπήρχε αναβρασμός. Όσο κακοί και αν ήταν –όποτε ήταν- στα live τους, πετύχαιναν πάντοτε να γίνονται ένα με το κοινό, αλλά αυτό που τελικά αποδεικνύεται να έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, είναι η μουσική τους και η ιστορική της αξία. Μπορεί το Surrealistic Pillow να είναι ένας πολύ σπουδαίος δίσκος για τα ιστορικά rock δεδομένα, αλλά το Volunteers είναι ένα album που θα πράξετε πολύ σοφά εάν το αποφύγετε.

Παρεμπιπτόντως, η συγκεκριμένη χρονιά ήταν πολύ δύσκολη για τους Airplane. Στη συναυλία του Altamont, οι Hells Angels χτυπούν και τραυματίζουν τον Balin στο κεφάλι και ο Marty τρελαμένος, αποχωρεί αργότερα από τη μπάντα. Στο μεταξύ, οι Casady & Kaukonen –χωρίς απαραίτητα να αποχωρήσουν- ιδρύουν τους Hot Tuna (θα βρείτε λίγα λόγια στο τέλος του άρθρου) σε βάση blues-rock και συνεργάζονται με όλους τους υπόλοιπους Airplane σε μία φάση που η Grace βρίσκεται σε ανάρρωση από χειρουργική επέμβαση στον λάρυγγα. Ο Dryden αποχωρεί και στη θέση του έρχεται ο Joey Covington. Τέλος, προστίθεται και ο Papa John Creach (βιολί) και η νέα σύνθεση των Airplane για τα 70’s, είναι on board!

** Bark (1971)

* Tracks: 1) When The Earth Moves Again, 2) Feel So Good, 3) Crazy Miranda, 4) Pretty As You Feel, 5) Wild Turkey, 6) Law Man, 7) Rock And Roll Island, 8) Third Week In The Chelsea, 9) Never Argue With A German If You're Tired Or European Song, 10) Thunk, 11) War Movie.

Δεν ξέρω γιατί, αλλά στο Bark δίνουν την εντύπωση ότι δεν τους ενδιαφέρει η συνεργασία. Πέραν αυτού, ο Kantner επιβεβαιώνει ότι η ικανότητά του για να γράφει καλά τραγούδια δεν επιβιβάστηκε στο αεροπλάνο, αλλά έμεινε στο γραφείο απολεσθέντων αντικείμενων του αεροδρομίου. Είναι βέβαια αναμφισβήτητο γεγονός ότι η προσφορά του Papa John είναι μοναδική, όπως και του Kaukonen που βρίσκεται σε πολύ καλή φόρμα. Όσον αφορά στην τραγουδοποιία, θα τους πάρω με τη σειρά, από τον χειρότερο προς τον καλύτερο. Ο Kantner (που έγραφε καλά τραγούδια) "σημαδεύει" το album με τα 'When The Earth Moves Again' & 'War Movie'. Είναι και τα δύο ίδια και επαναλαμβάνουν τη formula του Volunteers. Το τρίτο του που είναι το 'Rock And Roll Island', είναι απλά ένα "ροκάκι" που βασίζεται στο πιάνο. Ο Jorma ακούγεται να σολάρει με την κιθάρα του στο βάθος, αλλά είναι σα να του έχουν κλείσει τον ενισχυτή. Η Grace έχει το σχιζοφρενικό 'Never Argue With A German If You're Tired Or European Song', αλλά είναι υπεύθυνη και για το εντυπωσιακό 'Crazy Miranda' που παραπέμπει στο 'Lather' και για το 'Law Man' που είναι δυνατό με σπουδαία κιθαριστική συμπαράσταση από τον Jorma, για να έρθουμε τελικά και σ’ αυτό το κορυφαίο άτομο. Ο Kaukonen κλέβει κυριολεκτικά την παράσταση με το 'Feel So Good' και με το instrumental 'Wild Turkey', όπου κάνει ένα καταπληκτικό μουσικό διάλογο με το βιολί του Papa John και σε αφήνει άφωνο. Ο Kaukonen έχει επίσης τη μπαλάντα 'Third Week In The Chelsea'.

Συνολικά το Bark, έχει τρία τραγούδια του Kantner, ένα της Grace και το 'Thunk' του Joey Covington που τα ξεχνάμε και από την άλλη έχει δύο εξαιρετικά κομμάτια της Grace, τρία του Kaukonen και το επίσης εξαιρετικό 'Pretty As You Feel' που το έγραψαν συνεργαζόμενοι και έτσι έχουμε το αποτέλεσμα έξη καλά τραγούδια και πέντε άσχημα. Κάτι είναι κι αυτό. Να σημειώσουμε όμως εδώ, ότι τα μέλη δεν έχουν πλέον και τόσο καλές σχέσεις και η μεταξύ τους ατμόσφαιρα είναι τεταμένη. Να υποθέσουμε ότι η αιτία είναι που ο Kantner πήρε πάλι τα ηνία και "οδήγησε" τους Kaukonen & Casady (Hot Tuna) σε οριστική αποχώρηση;

* Σχόλιο: Αλλαγή ή απώλεια κατεύθυνσης; Ατμοσφαιρικό πάντως album, που αν πάρουμε τα καλύτερά του και τα βάλουμε μαζί με τα καλύτερα του επόμενου, θα έχουμε ένα από τα καλύτερα albums που έκαναν οι Airplane σε όλη τους την πορεία.

** Long John Silver (Το Υποτιμημένο, 1972)

* Tracks: 1) Long John Silver, 2) Aerie (Gang Of Eagles), 3) Twilight Double Leader, 4) Milk Train, 5) The Son Of Jesus, 6) Easter?, 7) Trial By Fire, 8) Alexander The Medium, 9) Eat Starch Mom.

Το Long John Silver είναι το απόλυτο "ναδίρ" της μπάντας. Όχι μόνο τους έβλαψε, αλλά είχε σαν αποτέλεσμα και τη διάλυσή τους. Οι Hot Tuna αποδείχτηκαν τελικά μακροβιότεροι από τη "μαμά-μπάντα". Το Long John Silver δεν είναι χειρότερο από το Bark και αν μη τι άλλο, βαδίζει στα ίδια βήματα. Οι Airplane είχαν πάντα μία formula και την ακολουθούσαν στενά. Όλα τα κομμάτια βασίζονται στις κιθάρες του Jorma και στο βιολί του Papa John που είναι και οι δύο πολύ σπουδαίοι, αλλά λίγα από αυτά είναι άξια λόγου. Τα αντιχριστιανικά 'Son Of Jesus' & 'Easter?' του Kantner είναι "ληγμένα" ήδη από τη στιγμή της ηχογράφησής τους. Ευτυχώς που το album έχει και καλές στιγμές και σ’ αυτές ανήκει το τραγούδισμα της Grace που παίρνει συχνά το lead vocal. Η καλύτερη στιγμή έρχεται με το 'Aerie' της Grace και ανήκει στα καλύτερα που έγραψε ποτέ της. Βάζεις Grace και ισιώνεις. Τι κομματάρα είναι αυτό το 'Aerie'. Ααα… το είπα αυτό ε; Ε να αυτά παθαίνεις άμα ακούς Kantner. Το 'Milk Train' σε κάνει να ζητάς κι’ άλλη Grace, κι άλλη Grace και το 'Eat Starch Mom' είναι κι αυτό καλό, αλλά λίγο βαρετό κάπου στο ενδιάμεσο. Στο ομότιτλο η Grace δίνει πάλι ρέστα με το τραγούδισμά της και αυτό που μένει, είναι το 'Trial By Fire' του Kaukonen που κυριαρχείται από πολύ καλά παιγμένη ακουστική κιθάρα. Όχι πάντως την καλύτερη που έχει παίξει, γιατί για να λέμε και του στραβού το δίκιο, ο Jorma ρίχνει αυτή την περίοδο περισσότερο βάρος στους Hot Tuna.

* Σχόλιο: Εάν σας συναρπάζει το τραγούδισμα της Grace, αυτό το album είναι για σας must, γιατί εδώ τραγουδάει περισσότερο από όλα τους τα album της περιόδου 1967-1969 μαζί. Είναι το τελευταίο studio album που έκαναν μέχρι το reunion του 1989. Σε λίγο, θα ονομαστούν Starship και το ενδιαφέρον μου γι’ αυτούς, θα εξαφανιστεί. Βέβαια, οι εταιρίες κάνουν πολλά παιχνίδια υπέρ του κέρδους και δεν αποκλείεται να δούμε ξαφνικά στα ράφια το 'Great Lost Jefferson Airplane Album' που θα μας λένε ότι το ηχογράφησαν στα 1973 αλλά δεν το κυκλοφόρησαν κλπ…κλπ… Δεν υπάρχει φυσικά τέτοιο album, αλλά λέμε τώρα…

** Early Flight (Συλλογή, 1974)

* Tracks: 1) High Flyin' Bird, 2) Runnin' 'Round This World, 3) It's Alright, 4) In The Morning, 5) J.P.P. McStep B. Blues, 6) Go To Her, 7) Up Or Down, 8) Mexico, 9) Have You Seen The Saucers.

Η φήμη λέει ότι οι Jefferson Airplane δεν ήταν η πρώτη μπάντα που κυκλοφόρησε συλλογή από rarities & outtakes, αλλά ήταν σίγουρα η πρώτη που απέδειξε ότι μία τέτοια συλλογή έχει τη δυνατότητα να είναι περισσότερο από αξιόλογη. Παρ’ όλο που περιέχει μόλις εννέα τραγούδια, καταφέρνει να μας δώσει την εικόνα της προ-Slick περιόδου, την κλασική περίοδο του 1967-1969, τα πρώιμα τζαμαρίσματα των Hot Tuna και την αναδιάρθρωση της μπάντας στην αρχή των 70’s. Όλα αυτά σε εννέα τραγούδια; Μάλιστα κυρίες και κύριοι. Σε εννέα τραγούδια. Ξεχωρίζει το αριστουργηματικό 'High Flyin' Bird', από την εποχή της Signe Anderson, το 'Go To Her' από την περίοδο 1967-1969 που είναι το δεύτερο καλό κομμάτι του δίσκου, το 'Mexico' της Grace και το 'Have You Seen The Saucers' του Kantner που σώζεται χάρη στην κιθάρα του Kaukonen.

* Σχόλιο: Αν σας ενδιαφέρουν οι συλλογές, αποκτήστε αυτό το album άφοβα.

** Live At The Fillmore East (1998)

* Tracks: 1) Intro/The Ballad Of You And Me And Pooneil, 2) She Has Funny Cars, 3) It's No Secret, 4) Won't You Try/Saturday Afternoon, 5) Greasy Heart, 6) Star Track, 7) Wild Tyme, 8) White Rabbit, 9) Thing, 10) Today, 11) The Other Side Of This Life, 12) Fat Angel, 13) Watch Her Ride, 14) Closing Comments, 15) Somebody To Love.

* Σχόλιο: Είναι το καλύτερό τους live album και βασίζεται σε διαφορετικές συναυλίες που έκαναν τον Μάιο του 1968. Ξεχωρίζουν τα 'Star Track' & 'White Rabbit'.

*** Hot Tuna
Ιδρύθηκαν στα 1969 από τους Jack Casady & Jorma Kaukonen σαν "παρακλάδι" των Jefferson Airplane και έπαιζαν ακουστικές και ηλεκτρικές διασκευές παραδοσιακών blues τραγουδιών. Οι Kaukonen, Casady, Kantner & Covington έπαιζαν παρέα σε αρκετά "στέκια" του San Francisco μέχρι να επιστρέψει η Grace από την ανάρρωσή της για να μπορέσουν έτσι οι Airplane να "επιστρέψουν" και αυτοί. Πρόσθετα όμως σε αυτά τα lives, έβγαιναν οι Jack & Jorma σαν ντουέτο και στα 1970 ηχογράφησαν τις συναυλίες τους στο New Orleans House του Berkeley και έτσι προέκυψε το live album Hot Tuna που έμεινε στην ιστορία σαν "breaking glass album" λόγω των ήχων από τα ποτήρια μπύρας που τα έσπαγαν κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης του "Uncle Sam Blues". Ο αδελφός του Jorma, ο Peter Kaukonen αντικατέστησε πολύ γρήγορα τον Kantner στην κιθάρα και ο Marty Balin προστέθηκε στη φωνή. Οι Hot Tuna άνοιγαν τις συναυλίες των Airplane δίνοντας την ευκαιρία στους Kaukonen & Casady να εκφράζουν την αγάπη τους για το blues και στον Balin να εκτονώνει τις φωνητικές του ικανότητες. Στα 1970, η RCA τους πλήρωσε τα έξοδα για να πάνε στη Jamaica προκειμένου να ηχογραφήσουν το επόμενο album, το οποίο όμως δεν τελείωσε ποτέ. Στο μεταξύ προστίθεται στη μπάντα και ο Papa John που ταυτόχρονα είναι και μέλος των Airplane και τον Νοέμβριο του 1970 και οι δύο μπάντες κλείνουν την κοινή τους περιοδεία με μία συναυλία στο Fillmore East. Όταν όμως οι Airplane αποφασίζουν να μη συνεχίσουν πλέον τις περιοδείες, οι Hot Tuna γίνονται ανεξάρτητοι και συνεχίζουν χωρίς τη βοήθειά τους, προσλαμβάνοντας τον Sammy Piazza στα τύμπανα και μονιμοποιώντας σαν μέλος τον Papa John. Με αυτή τη σύνθεση, ηχογραφούν στα 1971 το live album First Pull Up, Then Pull Down, στα 1972 το Burgers και στα 1973 το Phosphorescent Rat με τον Papa John να τους εγκαταλείπει πριν την ολοκλήρωσή του. Στις προετοιμασίες για την περιοδεία του 1974, ο Jorma αποφασίζει να "βγουν" ακουστικοί και αυτό έχει σαν συνέπεια την απόλυση του Piazza. Στα albums America's Choice (1975), Yellow Fever (1975) & Hoppkorv (1976), "βγαίνουν" σαν heavy rock power trio με την προσθήκη του Bob Steeler στα τύμπανα. Να σημειωθεί βέβαια, ότι τα lives των Hot Tuna ήταν μαραθώνια (έπαιζαν έως και έξη ώρες χωρίς διακοπή) και χαρακτηρίζονταν από μακροσκελή τζαμαρίσματα με τον παραγωγό Harry Maslin να προσπαθεί μάταια να τους συμμαζέψει για να είναι πιο συγκροτημένοι. Στα 1977 σταματούν τις περιοδείες και οι Casady & Kaukonen ακολουθούν ξεχωριστούς δρόμους με τις new wave μπάντες SVT & Vital Parts αντίστοιχα ο καθένας. Στα 1979, η Grunt Records κυκλοφορεί τη συλλογή Final Vinyl πιστοποιώντας το φινάλε των Tuna. Έκαναν ένα reunion tour στα 1983 αλλά "βγήκαν" hard rock & heavy metal με αποτέλεσμα να μην τα πάνε καλά και το κοινό να εγκαταλείπει τις συναυλίες δυσαρεστημένο. Το επόμενο όμως reunion, έγινε στα 1986 και κρατάει μέχρι σήμερα. Στα 1989 οι Tuna ακολούθησαν το reunion album και την περιοδεία των Airplane παρουσιάζοντας ταυτόχρονα και το δικό τους υλικό στη μέση των live. Στα 90’s, οι Tuna εναλλάσσονται πάλι μεταξύ ακουστικού και ηλεκτρικού στυλ και στα 1997 κυκλοφορούν το Live in Japan. Τον Απρίλιο του 2006, εμφανίζονται στο folk music festival του Merlefest, το 2007 στο Bonnaroo και τον Αύγουστο του 2009 προσλαμβάνουν στα τύμπανα τον Skoota Warner.

Από τους Tuna πέρασαν σαν μέλη 17 άτομα. Είναι πολλά και δεν ξέρω αν ωφελεί να αραδιάσω εδώ ένα σωρό ονόματα. Εσείς όμως, μπορείτε να συμπεριλάβετε όλους τους Airplane (εκτός από τη Grace) που κατά διαστήματα υπήρξαν μέλη τους. Οι Tuna έχουν επίσης κυκλοφορήσει από το 1970 μέχρι το 1999, 26 albums. Στα 2004, η Eagle Records επανακυκλοφόρησε re-mastered τα Live in Japan, Live at Sweetwater & Live at Sweetwater Two.

*** Πρόταση:
1: Takes Off (1966)
2: Surrealistic Pillow (1967)
3: Crown Of Creation (1968)

*** Βιβλιογραφία:
1: Encyclopedia of Rock & Roll (Rolling Stone)
2: Illustrated Encyclopedia of Rock (Salamander)
3: Classic Rock And Pop Album Rev and Updat (G. Starostin)
4: Encyclopedia of Pop, Rock and Soul (Irwin Stambler)

*** Ακουστικά Βοηθήματα:
1: Jefferson Airplane (Discography)